Opinie: Jaarafsluiting 22-12-2010

Afgelopen jaar jaar is de hele culturele sector respectloos afgeserveerd door de PVV. In navolging van het publieke succes dat Wilders hiermee oogstte hebben andere partijen snel al hun programma’s bijgesteld en de kunstsector losgelaten. Binnen drie maanden ‘gedoog’regeren worden buitenproportionele bezuinigingen ingevoerd, de WWik afgeschaft en de BTW op kunstvoorwerpen verhoogd tot 19%.

Individuele  kunstenaars zijn op fora massaal ‘profiteurs’ genoemd die maar ‘moeten gaan werken voor hun geld’. ‘Het geld kan beter in de zorg besteed worden’ terwijl blijkt dat daar zo’n 1 miljard per jaar alleen al aan lobby besteed wordt. Om nog meer geld binnen te kunnen halen en om nog meer lobbyisten te kunnen betalen die politici masseren? 200 miljoen bezuinigen in de kunstsector is een druppel op de gloeiende plaat. Maar de ‘gewone’ hardwerkende -anonieme- poster legt op diverse fora een verbale -napraat- drol zonder enige kennis. Men heeft zich niet verdiept in de materie en gaat alleen uit van vooroordelen die hem in de mond zijn gelegd. Erna voelt men zich opgelucht en gehoord [zonder naar anderen te luisteren] en zapt daarna weer vrolijk verder naar het volgende bericht, kijkt tv, luistert naar muziek, haalt boodschappen, koopt nieuwe kleding of , neemt een biertje en rijdt naar zijn/haar werk met de auto.

Hoe blind kan men zijn? Aan de basis van dit alles; eten, huis, de auto, de tv programma’s, ligt een bron van creativiteit. Onze hele samenleving wordt vormgegeven. Iedereen geeft zijn eigen individuele leven vorm door bv de keuzes voor kleding en interieur tot het merk auto dat men rijdt. Maar of dat nou gekocht is bij de IKEA of dat men nieuwe omgangsvormen vindt op Facebook, het neemt niet weg dat iedereen een individu is en ook zo gezien moet blijven worden. We zijn geen eenheidsworsten ook al hebben we overeenkomsten.

De Jantje Smits en de Ruud de Wilden, [‘welke ..Kut..kunstenaar beweert nou dat ie het niet voor het geld doet’] de Toos Holsteinen [verkoopt zeer goed] en Jan des Bouvries [schijnt een prachtige hedendaagse kunstcollectie te hebben maar past niet in winkelconcept omdat de mensen het te experimenteel vinden].  Bouwen voort op dingen die in het verleden zijn ontdekt en passen het slim toe. Maar is dit vernieuwend? Is Chupa Chups onze toekomst? Is dit de marktwerking die de regering voor ogen heeft?

Bezuinigen Oke maar wel met respect. En dat is iets wat deze jongetjesregering helaas niet uitdraagt. Ze denken in vijanden en in schulden.  Hun visie  getuigt van weinig verbeelding. Deze politici zijn hard bezig zichzelf te verheffen. Ik hoop dat ‘de gewone man’ dit ook doorkrijgt. De rijken worden rijker en de armen worden armer. Maar zolang ze zondebokken vinden in de Islam en in de vrijdenkers/kunstenaars en ‘linkse’ elite lijkt dat kwaad afgewend. Geld verdienen met kunst is niet makkelijk. En dat een kunstenaar ook buiten de kunst af en toe eens werk moet aannemen vind ik ook niet meer dan gezond. Maar dat alles wat we afgelopen jaren hebben  opgebouwd zo rücksichtslos wordt afgebroken is absurd en heeft te grote gevolgen.
We steven met deze regering af op een fascistische samenleving die verdacht veel lijkt op alle voorbodes van het nazisme. Ook andere dictatoriale regimes wilden altijd zo snel mogelijk af van hun ‘linkse elite’ en zochten zondebokken in bevolkingsgroepen. Wilders is slim en speelt zeer makkelijk in op onderbuikgevoels en dat kan alleen blootgelegd worden door het te benoemen.

Ook de kunstenaars-organisaties moeten in eigen boezem durven kijken en de rol die ze hebben evalueren. Mooie en dure onderzoeken in het verleden over kunstenaars hebben niet bepaald meegewerkt aan de positieve beeldvorming van individuele kunstenaars.

Het essay ‘Second Opinion‘ heeft de bal aan het rollen gebracht. ‘Moet het anders en zo ja hoe?’  is nooit goed beantwoord. Alleen twijfel is gezaaid. De Wwik is een draak,daar ben ik het mee eens. Wel had ik erna gehoopt dat HET Fonds voor kunstenaars zich meer voor hun eigen kunstenaars in zou zetten. Er is erna nooit een positief offensief ter promotie van de kunstenaars gestart . Die krijgen toch al geld zal de gedachte zijn geweest?  Maar met al deze kunstenaars en vormgevers uit het bestand moet er toch een goede positieve publiekscampagne te maken zijn?  De website en nieuwsbrief blijven akelig stil over de politieke ontwikkelingen. Er worden nu wat filmpjes gemaakt over kunstenaars die gekeken worden door kunstenaars en andere kunst geïnteresseerden. Alleen de eigen doelgroep wordt bediend.
Ondertussen wordt de BBK wordt langzaamaan digitaal en doet zijn best via kanalen als Facebook het laatste nieuws aangaande hun werkzaamheden te communiceren.

Positieve beeldvorming in de media over kunstenaars. Daar zou nu de focus op moeten liggen. Dat weet elke sector in crisis tijd. Maak zichtbaar dat we het zout in de samenleving zijn. We zijn geen extra’tje maar smaakmakers. Jammergenoeg wordt daar niet meer aandacht aan besteed.

Het beleid van het fonds zou opener mogen zijn en de eigen doelgroep en de burger meer tegemoet komen door inzicht te geven in de keuzes. Kunstenaars zou men wat meer kunnen promoten [bv plaatsing namen] na toekenning van een stipendium.
Er wordt inmiddels op de site mondjesmaat ‘de besten’ getoond en toekenningen geplaatst. Wat de dubbele houding van het Fonds aangeeft. Sta achter alle kunstenaars die je steunt lijkt mij persoonlijk  een logischer houding.  Wees niet alleen een loket waarachter een gesloten bolwerk zit, maar een organisatie die er is voor kunstenaars en met de tijd probeert mee te gaan. Als er in juni de fusie plaats vindt tussen het Mondriaanfonds ben ik benieuwd hoe het nieuwe fonds gaat opereren en hoe de houding is ten opzichte van kunstenaars. Wat gaat de toekomst ons brengen?

Gelukkig laten kunstenaars zich niet kisten getuige de vele kunstenaarsinitiatieven die er bestaan of al jaren overleven en kunst laten zien met zeer kleine budgetten en inzet van vele kunstenaars. Kunstenaars uit alle disciplines experimenteren en proberen nieuwe dingen. De een schildert, de ander maakt bouwwerken van tl lampen. Maar de essentie is dat er met die vernieuwing een nieuwe beweging wordt ingezet die opgepikt wordt door de vormgevers, [mode]ontwerpers, winkelketens, ‘gewone’ burgers. Voor dat experiment moet ruimte blijven. Er mag nooit alleen ingezet worden op exclusiviteit en excellentie. De groeibodem moet gevoed worden.De bron waar kunst kan groeien en spannende dingen gebeuren. Daar gaat het over uitwisseling en inspiratie. Jammergenoeg hebben we het publiek daar niet genoeg van kunnen overtuigen. Toch weet ik zeker dat we invloed hebben. Alles wat we doen zijn kleine druppeltjes die mensen verrassen, verbazen, ontwrichten, soms schokken, bewonderen en even los maken uit hun dagelijkse realiteit. Kunstenaars laten zien dat ‘de werkelijkheid’ anders kan zijn dan het lijkt en nieuwe inzichten geven. Het individu uit de groep halen en zaadjes planten waar dorre bodems liggen.

Kunst kan grenzen verleggen, de tijdgeest blootleggen en mensen tot nieuwe inzichten brengen. Met of zonder geld: Kunst zal altijd blijven bestaan.

Ik wens iedereen een gezond, gelukkig, liefdevol, positief en inspirerend 2011!

Bianca Runge

Oprichter en coördinator museum Le Secet. Een museum voor, door en over hedendaagse kunst[enaars]. Streven: een virtuele hub te zijn waarin de tijdgeest meeloopt. Met naast de website het hoofdgebouw in ‘s Heer Arendskerke, Zeeland en met dependances door het hele land. Samenwerking en uitwisseling zorgen ervoor dat dit complexe initiatief mogelijk is. Ik dank dan ook iedereen die [vaak belangeloos] meewerkt Le Secet op te bouwen en mogelijk te maken. Net als het Fonds BKVB dat me afgelopen half jaar met parttime kosten levensonderhoud heeft ondersteund. Allen DANK!

KunstKlimaat neemt even pause en bericht volgend jaar weer verder.

3-01-2011 Dit stuk is iets aangepast nadat bleek dat er ongegronde foutieve informatie in stond. Mijn excuses aan de betrokkenen.